Zgodnie z przepisami, obowiązek alimentacyjny powstaje z chwilą narodzenia się dziecka i trwa do momentu, gdy dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Prawo przewiduje możliwość wystąpienia nie tylko o bieżące alimenty, ale także o alimenty z datą wsteczną, czyli o takie środki, które nie były do tej pory regulowane przez zobowiązaną osobę.

Alimenty z datą wsteczną są to zatem świadczenia na rzecz dziecka, które są przyznawane od wcześniejszego momentu niż data złożenia wniosku o alimenty. Jest to forma wsparcia finansowego, która ma na celu pokrycie potrzeb dziecka, które nie zostały zaspokojone w przeszłości.

Poniżej omówię, w jakiej sytuacji można wystąpić o alimenty z datą wsteczną, za jaki okres można je uzyskać i na jakie istotne kwestie należy zwrócić uwagę.

Kiedy można zażądać alimentów na dziecko wstecz?

Przepisy prawa rodzinnego w Polsce umożliwiają wystąpienie o świadczenie alimentacyjne wstecz na dziecko. Można to zrobić w sytuacji, gdy:

• rodzic, przed datą złożenia pozwu nie wywiązywał się z obowiązku łożenia na dziecko
• w okresie przed wniesieniem powództwa alimentacyjnego wciąż istnieją niezaspokojone potrzeby dziecka

Co rozumiemy poprzez niezaspokojone potrzeby dziecka

Pod pojęciem niezaspokojonych potrzeb osoby uprawionej do alimentów należy rozumieć potrzeby, które:

• nie zostały przez nikogo zaspokojone
• nie zostały zaspokojone przez zobowiązanego, ale zostały zaspokojone przez osobę trzecią, mimo iż winien uczynić to rodzic

Pierwsza sytuacja ma miejsce np. gdy przed zasądzeniem alimentów przez sąd od ojca dziecka istnieją zaległości za konieczne wydatki na dziecko np. opłata za przedszkole, prywatne leczenie, których nikt nie uregulował.

Druga możliwość może obejmować m.in. sytuację, gdy wobec konieczności pokrycia koniecznych wydatków i zabezpieczenia bieżących potrzeb dziecka, co winien w tamtym czasie uczynić ojciec (leczenie, edukacja, etc.) matka (lub osoba trzecia np. babcia czy ciotka) pobrała kredyt, który trzeba spłacić.

Za jaki okres można wystąpić o alimenty wstecz?

Wniosek (pozew) o zasądzenie alimentów wstecz można złożyć za okres poprzednich trzech lat licząc od daty zgłoszenia roszczenia (złożenia pozwu).

Alimenty wsteczne na dziecko mogą być przyznane zatem za okres maksymalnie trzech lat przed złożeniem pozwu z żądaniem zasądzenia alimentów. Jest to związane z tzw. biegiem przedawnienia roszczeń alimentacyjnych, które przedawniają się z upływem lat trzech.

W innym, praktycznym artykule jak sporządzić pozew o alimenty, omówiłem wymogi pozwu o alimenty, tak aby nie został zwrócony przez sąd.

Roszczenie zwrotne (regresowe) a alimenty wstecz

Roszczenie zwrotne o alimenty może wystąpić, gdy środki na utrzymanie dziecku przekazała osoba, która nie jest zobowiązana do ich zapłaty, a uczyniła to w zamian za osobę zobowiązaną, która nie łożyła na dziecko.

W praktyce może to oznaczać np. sytuację, gdy dziecko utrzymuje babcia w momencie, kiedy zobowiązany do świadczenia alimentów ojciec dziecka nie wywiązuje się ze swojego obowiązku.

Osoba, która nie była prawnie zobowiązana do utrzymywania małoletniego może domagać się zwrotu poniesionych kosztów od osoby, która z prawnego punktu widzenia powinna była te świadczenia dostarczyć.

Podobnie warto mieć tu na uwadze trzyletni termin przedawnienia roszczeń alimentacyjnych, czyli o zwrot środków należy wystąpić w ciągu trzech lat od daty poniesienia wydatków.

Adwokat specjalizujący się w sprawach rodzinnych

Podsumowując, alimenty z datą wsteczną są ważnym instrumentem prawnym, który umożliwia zabezpieczenie finansowe dziecka, nawet jeśli w przeszłości nie otrzymywało ono odpowiedniego wsparcia i środków utrzymania od osoby uprawnionej.

Warto pamiętać, że każda sytuacja jest inna i wymaga indywidualnej analizy prawnej. Dlatego też, w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, zapraszam Cię na konsultacje, od ponad 10 lat specjalizuję się w prawie rodzinnym, prowadząc sprawy o alimenty oraz rozwodowe w Rudzie Śląskiej.