Statystyka rozwodów w Polsce i najczęstsze powody rozpadu małżeństwa

Rozwody w Polsce to zjawisko, które na przestrzeni dekad ulega znacznym zmianom. Na podstawie najnowszych danych z 2023 roku oraz historycznych statystyk z Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) - rocznika demograficznego, przeanalizowałem kluczowe trendy i zjawiska związane z rozwodami. Oto najważniejsze wnioski i ciekawostki, które mogą zainteresować zarówno prawników, jak i osoby stojące przed trudnymi decyzjami życiowymi.

Wzrost liczby rozwodów na przestrzeni dekad

W latach 1980-2023 liczba rozwodów w Polsce wzrosła z 39 833 do 56 892 (liczba rozwodów w 2023 r.) Największy wzrost miał miejsce w latach 2000-2010, kiedy liczba rozwodów wzrosła o ponad 43%. W ostatnich latach widoczna jest stabilizacja, choć liczby wciąż są wysokie.

Zobacz także: utrata więzi fizycznej, duchowej oraz gospodarczej między małżonkami – czyli kiedy wystąpić z pozwem o rozwód?

Rozwody w miastach, a rozwody na wsi

Dane pokazują, że rozwody w miastach stanowią większość (około 71%), jednak liczba rozwodów na wsi sukcesywnie rośnie. W 2023 roku liczba rozwodów na wsi wyniosła 15 392, co stanowi wzrost o 163% w porównaniu z 1980 rokiem.

W miastach liczba rozwodów w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi 18,1, podczas gdy na wsi jest to 10,1. Różnica ta wskazuje, że problemy związane z rozkładem pożycia małżeńskiego częściej występują w środowiskach miejskich.

Rozwód a poziom wykształcenia

Statystyki z 2023 roku ujawniają ciekawą zależność między wykształceniem a liczbą rozwodów:

Osoby z wyższym wykształceniem stanowiły 24% wszystkich rozwodzących się małżeństw.

Największa liczba rozwodów dotyczyła osób z wykształceniem średnim i zawodowym – odpowiednio 38% i 29%.

Płeć a wniesienie pozwu - kto wnosi pozew o rozwód?

Kobiety wnoszą pozwy o rozwód ponad dwukrotnie częściej niż mężczyźni (66% vs. 34%).

Częściej zatem to kobiety są inicjatorkami zakończenia związku małżeńskiego.

Najczęstsze przyczyny rozwodów w Polsce

W 2023 roku do najczęstszych przyczyn rozwodów należały:

• Niezgodność charakterów (31%).
• Niewierność małżeńska (16%).
• Problemy finansowe (6%).
• Nadużywanie alkoholu (12%).

W ponad 83% przypadków sąd nie orzekał o winie.

Częstotliwość orzekania winy w sprawach rozwodowych

Z dostępnych danych wynika, że w sprawach rozwodowych w 2023 roku:

• Z winy męża orzeczono 6 236 rozwodów, co stanowi 11% wszystkich spraw rozwodowych.
• Z winy żony orzeczono jedynie 1 411 rozwodów, czyli około 2% wszystkich spraw.

Rozwody z winy męża są orzekane pięciokrotnie częściej niż rozwody z winy żony.

W tym miejscu zapraszam do lektury artykułu: czy warto złożyć pozew z orzekaniem o winie małżonka?

Procent wygranych spraw o winę

Biorąc pod uwagę liczby rozwodów z orzeczeniem winy, można oszacować, jakie są szanse wygrania sprawy przez małżonka wnoszącego pozew.

Rozwody z winy męża:

66% spraw rozowodych jest inicjowanych przez kobiety, z których 11% kończy się orzeczeniem winy męża.

Szacowany procent wygranych spraw przez kobiety: około 16% w stosunku do wszystkich pozwów.

Rozwody z winy żony:

34% spraw inicjowanych przez mężczyzn, z których 2% kończy się orzeczeniem winy żony.

Szacowany procent wygranych spraw przez mężczyzn: około 6% w stosunku do wszystkich pozwów.

Wnioski

Rozwody z orzeczeniem winy są stosunkowo rzadkie, jednak gdy dochodzi do orzekania winy, mężczyźni są częściej wskazywani jako strona winna rozpadu małżeństwa. Dodatkowo kobiety, które inicjują większość spraw rozwodowych, mają większe szanse na uzyskanie orzeczenia o winie męża.

Rozwód według długości trwania małżeństwa

Rozwody najczęściej dotyczyły małżeństw trwających od 5 do 9 lat (20%). Kolejną grupą są małżeństwa trwające 10-14 lat (19%).

Wpływ dzieci na decyzję o rozwodzie

Aż 57% rozwodzących się małżeństw posiadało dzieci. Najczęściej było to jedno dziecko (54%), zaś rodziny z trojgiem lub większą liczbą dzieci stanowiły jedynie 6% przypadków.

Różnice regionalne

Największy współczynnik rozwodów na 10 tys. ludności w 2023 roku odnotowano w województwach warmińsko-mazurskim (20,5) oraz śląskim (16,5). Najmniejszy – w podkarpackim (10,9), co może być uwarunkowane kulturowo i społecznie.

Rozwód a wiek w chwili zawarcia małżeństwa

Najwięcej rozwodów dotyczyło par, które zawarły małżeństwo w wieku 25-29 lat. Ciekawostką jest, że rozwody wśród osób, które w chwili ślubu miały poniżej 20 lat, stanowiły 5% przypadków - co jednak wynika z mniejszej ilości zawieranych małżeństw w tym wieku.

Długość postępowania rozwodowego

Ponad 76% spraw rozwodowych zakończono w ciągu 12 miesięcy. Jedynie 5% postępowań trwało dłużej niż dwa lata.

Podsumowanie

Dane za 2023 rok pokazują, że rozwody w Polsce są zjawiskiem silnie zróżnicowanym pod względem geograficznym, demograficznym i społecznym.

Najciekawszym wnioskiem dla mnie jako prawnika jest fakt wskazany w ostatniej obserwacji, a mianowicie, że aż 76 % spraw o rozwód kończy się przed upływem roku od złożenia pozwu, co sprzeczne jest z powszechnym odczuciem i moją indywidualną (z definicji nie mającą znaczenia statystycznego) obserwacją. Interesujący, jest też fakt, iż z 34% spraw o rozwód inicjowanych przez mężczyzn (grupa ta obejmuje pozwy składane zarówno bez jak i z orzekaniem o winie), tylko 2% kończy się orzeczeniem winy żony. Warto zatem, aby Panowie przed procesem rzetelnie ocenili swoje szanse.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w sprawie rozwodowej, zapraszam do kontaktu. Razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie, (niekoniecznie na podstawie analizy GUS :)), na bazie rzetelniej i dokładnej oceny Twojej sprawy.

Źródło danych

Źródłem danych do analizy był rocznik demograficzny GUS z roku 2023.